Jump to content

Jaaʼabaní

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ

Jaaʼabaní
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí
Jaaʼabaní dóó Jaaniłtsʼílí dóó bikʼéí




Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé yázhí





Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé



Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé





Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé ntsaaígíí



Jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé łitsooígíí








Jaaʼabaníchilí bíchį́į́h tʼáá łichíʼígíí




Jaaʼabaní yázhí bitseeʼ áłtsʼózígíí



Jaaʼabaní bitseeʼ áłtsʼózígíí






( Tó wónaanídę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí)



( Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí)









Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí




Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí



Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí





Tó wónaanídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí







Jaaʼabaní gahzééʼí ntsaaígíí



Jaaʼabaní gahzééʼí





Jaaʼabaní binághah tʼáá halchíʼígíí



Tsintah jaaʼabaní bidághaaʼ hólóní



Tsinyiʼ jaaʼabaní bidághaaʼ hólóní





( Jaaʼabaní dadinilzhinígíí)






( Jaaʼabaní bitseeʼ dahólónígíí)



( Jaaʼabaní niłchxoní)





Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bijaaʼ łitsooígíí



( Jaaʼabaní íiyisígíí)







( Mąʼii ndaatʼáʼii dóó bikʼéí)



Jaaʼabaní éí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí dah yikahjí atah daasdzoh, áádóó éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikááʼgóó dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí, ńléidi éí ádaadin. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Chiroptera" deiłníigo dayózhi. Jaaʼabaní éí 1,400 bilááh anéelą́ąʼgo ałʼąą ádaatʼé.

Jaaʼabaní éí bitʼaʼ dahólǫ́, áádóó éí tłʼéeʼgo ndaatʼáa łeh. Tʼáá díí tʼéiyá naaldlooshii ndaatʼá (hazéí naatʼáʼii éí tʼóó ndaalkʼįh).

Jaaʼabaní éí bijaaʼ ntsaa dóó bílaʼ ayóo danineez, áádóó ałʼąą ádaníłtsogo ndaatʼá — jaaʼabaní ádaałtsʼíísí éí tʼóó tʼááłáʼíidi asdzoh áníłtso, jaaʼabanítsoh ("mąʼii ndaatʼáʼii" bee wójí) éí dį́įʼdi adéesʼeez ádaníłnééz. Nááná éí bitsʼíís ditłʼo, áádóó éí dibéłchíʼí dóó diłhiłgo ndaashchʼąąʼ łeh.


Jaaʼabaní łichíiʼii
Jaaʼabaní niłchxoní ntsaaígíí
Haʼaʼaahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí


Ahééháshį́į́hdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí
Atʼąąʼtah jaaʼabaní łigaaígíí
Mąʼii naatʼáʼii łizhinígíí